ΣΥΡΙΖΑ

Θα σας εκπλήξω γιατί θα πω πολύ λίγα για τον αδερφό μου τον Νεκτάριο. Το απόγευμα θα έχουμε τη δυνατότητα να πούμε πολλά περισσότερα. Αλλά θέλω να συγχαρώ και να επικροτήσω την πρωτοβουλία του Δημάρχου και του Λιμενικού Ταμείου για τη διαδικασία που ακολουθούμε σήμερα, δηλαδή για ένα συμπόσιο για τη νησιωτικότητα, που επειδή είναι εδώ και ο Δήμαρχος, αξίζει να το καταθέσω αυτό ως μια πρόταση, την οποία θα ήθελε να κάνουμε ο Νεκτάριος. Δεν θα του άρεσε να συζητάμε τόση πολλή ώρα για το πρόσωπο του. Θα το κάνουμε, αγαπητοί φίλοι και φίλες, και το απόγευμα. Αλλά ο Νεκτάριος θα ήθελε να μείνει κάτι για τα νησιά από τη σημερινή διαδικασία.

Έτσι λοιπόν, αγαπητέ υπουργέ, αφού σε ευχαριστήσω και προσωπικά και εδώ -θα το κάνω και το απόγευμα, γιατί εκεί είναι η διαδικασία της ονοματοδοσίας- για τη βοήθεια και τη στήριξη στο αίτημα που έγινε από τον Δήμαρχο, τον Δήμο και το Λιμενικό Ταμείο, νομίζω ότι αυτό που αξίζει να κάνουμε ένα βήμα παραπάνω σήμερα είναι να πούμε το εξής: Όλη η Ελλάδα συζητάει την αναπτυξιακή της πολιτική στην Έκθεση της Θεσσαλονίκης. Να συμφωνήσουμε λοιπόν η νησιωτική Ελλάδα να έχει ένα συμπόσιο για τη νησιωτικότητα και τη νησιωτική πολιτική πριν από την Έκθεση της Θεσσαλονίκης και να μπαίνει αυτό στο θεσμικό πλαίσιο της χώρας, στον πολιτικό διάλογο, ώστε αυτό που ήθελε ο Νεκτάριος, να υπάρχει νησιωτική πολιτική που να αλλάζει τη ζωή των πολιτών, να το κάνουμε πράξη.

Μπορούμε να πούμε πάρα πολλά για τα χρόνια που πέρασαν. Δεν είναι πολύ πιο σημαντικό να τα κάνουμε πράξη, τα χρόνια που έρχονται; Είναι τιμή στον αείμνηστο σύντροφο, συνάδελφο, φίλο, Νεκτάριο Σαντορινιό, αλλά ταυτόχρονα είναι και συναίσθηση της πολιτικής βαρύτητας του θέματος. Διότι συζητάμε για έναν άνθρωπο που έκανε πράγματα. Και αυτά που έκανε, οι δράσεις, είναι η νησιωτική πολιτική. Εμείς λοιπόν, ως ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, δεσμευόμαστε και θα συνεισφέρουμε από όποια πλευρά μπορούμε, έτσι ώστε να έχουμε μια θεσμική επανάληψη της πρωτοβουλίας που αναλάβατε, Δήμαρχε, όχι μόνο της ονοματοδοσίας, αλλά του Συμποσίου για τη νησιωτική πολιτική, για να μπορεί να έχουμε ολοκληρωμένες πολιτικές πράξεις. Αυτό σημαίνει αλλάζω τον κόσμο, αλλάζω τη ζωή, βελτιώνω τη λειτουργία του.

Ο Νεκτάριος, ως υφυπουργός και ως αναπληρωτής υπουργός, ήταν ο εκφραστής αυτής της πολιτικής επιλογής του ΣΥΡΙΖΑ. Γιατί είχε τις ρίζες αυτή η επιλογή στις ανησυχίες, στις αγωνίες αλλά και στις διεκδικήσεις όχι μόνο του Νεκτάριου. Όλων των πολιτών αγωνιστών του ΣΥΡΙΖΑ και του προοδευτικού κόσμου στα νησιά. Και μακάρι όλοι οι υπόλοιποι δημοκράτες πολίτες να έχουμε κοινό διάδρομο, κοινή διαδρομή στη νησιωτική πολιτική. Αλλά ήταν αποτέλεσμα πολιτικής επιλογής, η λειτουργία του 2015-’19 και οι αλλαγές που έγιναν. Και επειδή σήμερα είναι άνθρωποι και σύντροφοί μας που δουλέψαμε μαζί εκείνη την περίοδο, εγώ οφείλω, αναδεικνύοντας την προσωπικότητα και το έργο του Νεκτάριου ,και παίρνοντας εξουσιοδότηση από την κοινή μας πορεία, να μοιραστώ αυτή την επιλογή με όλη την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ και του Αλέξη Τσίπρα και τους συντρόφους μας βουλευτές, που υποστήριξαν σε όλα τα νησιά τη νησιωτική πολιτική.

Η νησιωτική πολιτική δεν είναι πράγματι μια κάθετη άσκηση αρμοδιότητας. Και πράγματι ο υπουργός έχει δίκιο, δεν αφορά μόνο το υπουργείο. Επειδή και ο ίδιος όμως έχει υπηρετήσει σε θεσμούς που έχουν οριζόντια ευθύνη, όπως και στην Πολιτική Προστασία, που βρεθήκαμε στο πλαίσιο του πολιτικού διαλόγου και από απέναντι πεζοδρόμια -δεν έχει σημασία αυτό- οφείλει να αναλάβει την πρωτοβουλία και του συντονισμού για τη νησιωτική πολιτική. Να βοηθήσει και να διεκδικήσουμε ενοποίηση πολιτικών. Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ θα το κάνει. Είναι στο πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία. Και αυτή η πολιτική συνδέεται με την περιφερειακή πολιτική, με την αποκέντρωση, με την ακριτική πολιτική, με το περιβάλλον, τη χωροταξία. Και είναι όμως πάνω απ’ όλα Συνταγματική και ευρωπαϊκή υποχρέωση. Δεν το κάνουμε μόνο επειδή το επιλέγουμε ως προτεραιότητα. Το λέει το Σύνταγμα της χώρας, το λένε οι ευρωπαϊκοί κανόνες και δεν υλοποιούνταν για πάρα πολλά χρόνια. Αυτή είναι η αλλαγή, την οποία σηματοδότησε ο Νεκτάριος και γι’ αυτό εκτιμώ ότι πρέπει να αναλάβει η Ελλάδα, έχοντας το μεγαλύτερο ποσοστό πληθυσμού στον νησιωτικό χώρο στην Ευρώπη, να είναι πρωτοπόρα και στη διαμόρφωση ευρωπαϊκής πολιτικής για τη νησιωτικότητα. Και να διεκδικήσουμε ως χώρα και από την Ευρώπη ειδικές πολιτικές.

Γνωρίζετε πολύ καλύτερα από εμάς τον αποκλεισμό, την απομόνωση, αλλά και τις ιδιαιτερότητες που έχουν οι νησιώτες και οι νησιώτισσες. Κι εγώ έλκω την καταγωγή μου κατά το 50% από νησί, από τη Φολέγανδρο. Η μητέρα μου γεννήθηκε εκεί και πολλά από τα ξαδέρφια μου ζουν εκεί και γνωρίζουμε πολύ καλά, αλλά δεν το ζούμε, το περιγράφουμε, αλλά δεν το ζούμε. Ο Νεκτάριος το έζησε και εξέφρασε αυτή τη διαφορετικότητα, το εξέφρασε με πολιτική δράση, όχι μόνο με λόγια. Αυτή είναι η διαφορά της πολιτικής που υποστηρίζει η Αριστερά: ότι τα λόγια γίνονται πράξη, οι δεσμεύσεις είναι πραγματικές. Δεν είναι μόνο για να πάρεις ψήφους για να διατηρήσεις τις καρέκλες.

Ο Νεκτάριος λοιπόν, με πρωτοβουλία του σχεδίασε, ψήφισε και εφάρμοσε το Μεταφορικό Ισοδύναμο. Ένα μέτρο που έδωσε ανάσα σε νησιωτικές οικογένειες και επιχειρήσεις. Ένα μέτρο που για να είμαι ακριβής, κύριε υπουργέ, με την παρούσα κυβέρνηση, δυστυχώς, παρουσίασε πολύ μεγάλες καθυστερήσεις. Γνωρίζετε και εσείς ότι υπήρξε περίοδος της διακυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας, που είχαμε και δύο χρόνια να πληρωθούν οι επιχειρήσεις. Δεν είναι σήμερα έτσι η κατάσταση, αλλά υπήρξε. Θέλω να είμαι απολύτως ακριβής γιατί υπήρξε τέτοια περίοδος. Και οφείλω να είμαι συνεπής σε οτιδήποτε λέμε.

Πράγματι, υπουργέ, υπάρχει ανάγκη να ολοκληρώσουμε το θεσμικό πλαίσιο για να είναι ασφαλής αυτή η διαδικασία. Δεν ευθύνεται δηλαδή ο πολίτης και η επιχείρηση για ελλείμματα και πιθανά παρατυπίες που μπορεί να συμβαίνουν. Η Πολιτεία πρέπει να έχει θεσμικό πλαίσιο για να είναι γρήγορη και διαρκώς επιταχυνόμενη η απόδοση. Παράδειγμα: Το πιλοτικό μέτρο που ξεκίνησε ο ΣΥΡΙΖΑ -και θέλω τώρα να επεκτείνω τις προτάσεις- όσον αφορά την επιδότηση καυσίμων στην αντλία, θέλει θεσμική ολοκλήρωση, αλλά πρέπει να επεκταθεί και σε όλα τα νησιά. Αυτή είναι μία πρόταση μεταρρύθμισης που καταθέτουμε εμείς σήμερα και πρέπει να την αναλάβει η κυβέρνηση.

Δεύτερος τομέας: η Υγεία. Στον τομέα της Υγείας, ο ΣΥΡΙΖΑ ανέλαβε την πρωτοβουλία και έδωσε κίνητρα στους γιατρούς και θεσμικά το ολοκλήρωσε. Άνοιξε το νοσοκομείο της Σαντορίνης, το οποίο δυστυχώς ήταν κλειστό. Στηρίξαμε νοσοκομεία, κέντρα Υγείας, εγκαταστήσαμε νέα βάση αεροδιακομιδών του ΕΚΑΒ στη Σύρο, αγοράστηκαν τρία πλωτά ασθενοφόρα. Και ξέρω πάρα πολύ καλά ότι ο Νεκτάριος ήταν πάνω από το ζήτημα αυτό, των πλωτών ασθενοφόρων, και κάναμε και πάρα πολλές έρευνες.

Όμως είχε και ακόμα μία πρωτοβουλία, γιατί δεν είναι μόνο το Μεταφορικό Ισοδύναμο: Το νερό, τα έργα αφαλατώσεων. Για ποιον λόγο προχώρησαν σε 18 νησιά οι αφαλατώσεις του Αιγαίου εκείνη την περίοδο; Γιατί έπρεπε να απεξαρτηθούν τα νησιά από τα μονοπώλια των υδροφόρων και έπρεπε να μειωθεί το κόστος για το Δημόσιο. Κι ήταν αρκετά εκατομμύρια ευρώ. Άρα λοιπόν και αυτονομία και βελτίωση της οικονομίας. Και βέβαια είχε σοβαρές πρωτοβουλίες για την αξιοποίηση πόρων -θα πω και για τη Σύμη και για το λιμάνι αρκετά, το απόγευμα- για να ενισχυθούν οι χρηματοδοτήσεις. Αλλά μην ξεχνάμε την Ακαδημία Εμπορικού Ναυτικού στην Κάλυμνο, που επίσης ήταν μια μεγάλη πρωτοβουλία για τα Δωδεκάνησα, ή για τις δωρεάν συνδέσεις στο ίντερνετ, τις δορυφορικές συνδέσεις, τον εξοπλισμό. Υπήρξε ένα πλαίσιο νησιωτικής πολιτικής.

Θέλω λοιπόν να προτείνω εκ μέρους του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ κάποια βασικά προτάγματα στην νησιωτική πολιτική και να αφήσουμε και εμείς μια συμβολή. Γι’ αυτό να κάνουμε το Συμπόσιο μια μόνιμη παρακαταθήκη. Γιατί οφείλω να το πω ότι η νησιωτική πολιτική ξεθωριάζει όταν η Πολιτεία δεν προχωρά μεταρρυθμίσεις και απλά συντηρεί, επιτρέψτε μου, όχι τόσο αποτελεσματικά, προηγούμενες. Αυτό γινόταν, αυτό σημαίνει καθυστερήσεις, δεν προχωράνε καινούργιες. Και ταυτόχρονα, όταν έχεις τα μεγάλα προβλήματα της ακρίβειας, τα μεγάλα προβλήματα της Υγείας, της Παιδείας, δηλαδή της μείωσης των δημόσιων πολιτικών στη χώρα, στα νησιά το πρόβλημα είναι διπλάσιο. Η ακρίβεια γράφει διπλάσια. Η έλλειψη γιατρών και δασκάλων γράφει διπλάσια. Άρα εμείς χρειαζόμαστε περισσότερες πολιτικές για τη νησιωτική πολιτική.

Έτσι λοιπόν, ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ έρχεται να προτείνει, κύριε υπουργέ, και αυτά θα τα καταθέσουμε και θεσμικά στη Βουλή, και αγαπητοί φίλοι και φίλες και Δήμαρχοι, να εφαρμοστεί πλέον θεσμικά το καθεστώς του μειωμένου ΦΠΑ στα νησιά. Θα είναι επίσημη πρόταση στην οικονομική πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, διότι πράγματι λόγω χρεοκοπίας και μνημονίων ανεστάλη το μέτρο αυτό, αλλά δεν υπάρχει πλέον λόγος η χώρα μας να μην αποδίδει το μέτρο αυτό στους νησιώτες, τον μειωμένο ΦΠΑ. Ήταν άδικο, το επέβαλαν οι θεσμοί, πράγματι έγινε αυτό, αλλά πρέπει να ανασταλεί.

Ταυτόχρονα, με τις πληρωμές του Μεταφορικού Ισοδύναμου και το μέτρο αυτό που ζήτησα ήδη για τα καύσιμα, νομίζω ότι αξίζει το υπουργείο Οικονομικών να δει τον συνδυασμό της ηλεκτρονικής τιμολόγησης με την άμεση επιστροφή του μέτρου στις επιχειρήσεις. Και επίσης να επεκτείνουμε το μέτρο αυτό στους φοιτητές και τους δημόσιους υπαλλήλους που ζουν στα νησιά. Μέτρα τα οποία μπορούν να γίνουν και να βελτιώσουν τις λειτουργίες. Και κάτι αντίστοιχο θα πρέπει να γίνει στο πεδίο της Υγείας, προχωρώντας δηλαδή πρωτοβουλίες που πήρε η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, με το Υγειονομικό Ισοδύναμο. Να προσελκύσουμε υγειονομικούς στα νησιά, γιατί δυστυχώς το πρόσφατο τραγικό περιστατικό στην Αίγινα, ανέδειξε ότι πρέπει να στελεχώσουμε τις μονάδες υγείας στα νησιά.

Όμως αυτό που πιστεύω, κύριε υπουργέ, είναι ότι η νησιωτική πολιτική και η οικονομία των νησιών απαιτεί σχέδιο. Και το σχέδιο αυτό πρέπει να είναι ολοκληρωμένο, γιατί υπάρχει σοβαρός κίνδυνος, πέρα από τα υπόλοιπα προβλήματα που ανέφερα, της ακρίβειας, των δημόσιων αγαθών, να καταστρέψουμε τη μοναδική ελληνική νησιωτική φυσιογνωμία με την υπερκατανάλωση των πόρων των νησιών, την αλλοίωση των φυσικών χαρακτηριστικών τους, την καταστροφή του τοπικού προϊόντος από τον υπερτουρισμό. Γιατί σημασία έχει να έρχονται τουρίστες τα νησιά μας, αλλά να καταναλώνουν ελληνικά προϊόντα στο ελληνικό περιβάλλον. Αυτό υπάρχει ένας σοβαρός κίνδυνος να αλλοιωθεί.

Υπάρχει δυστυχώς σε αρκετά νησιά μας ασφυξία, είτε γιατί οι υποδομές ακόμα είναι ανεπαρκείς, είτε γιατί οι πόροι δεν επαρκούν. Γι’ αυτό και θα πρέπει να προχωρήσουμε σε ένα ολοκληρωμένο χωρικό σχεδιασμό, που θα περιλαμβάνει και τα τοπικά πολεοδομικά σχέδια και τη θαλάσσια χωροταξία. Και αυτό καθυστερεί τα τελευταία έξι χρόνια, οφείλω να το σημειώσω. Γιατί χρειαζόμαστε συντονισμό πολιτικών: περιβάλλον, αλιεία, τουρισμό, μεταφορές, ενέργεια. Και επιτρέψτε μου να το πω και από το υπουργείο στο οποίο υπηρέτησα: και εδώ πρέπει να θέσουμε με τόλμη τη φέρουσα ικανότητα ως εργαλείο σχεδιασμού και την προστασία του φυσικού κεφαλαίου, αλλά και τις νέες υποχρεώσεις της κλιματικής ουδετερότητας και της ανθεκτικότητας, για τα οποία έχουμε συζητήσει με τον υπουργό στο παρελθόν.

Πώς μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο όμως πράξη; Υπάρχει κάτι πιο συγκεκριμένο που μπορούμε να συζητήσουμε; Το πρώτο το είπε ο Δήμαρχος. Θέλουμε μια άλλη νησιωτική αυτοδιοίκηση. Πρέπει να έχει προσωπικό και πόρους.

Το δεύτερο που μπορούμε να προσθέσουμε είναι μια δημόσια πολιτική στέγης. Η Πολιτεία θα πρέπει να έχει δημόσια πολιτική στέγης για τους δημόσιους λειτουργούς στα νησιά – και ξεκινώντας από τα ακριτικά και τα μικρότερα. Γιατί γνωρίζετε ότι αυτό είναι ένα σοβαρότατο πρόβλημα. Και αυτό θα μπορούσε να γίνει και για όλους τους φοιτητές στα νησιά. Δηλαδή πλήρη φοιτητική στέγη για όλους τους φοιτητές στα νησιά.

Το τρίτο, έχει να κάνει με τα ενεργειακά και με την αφαλάτωση. Πράγματι, να μιλήσουμε για ενεργειακά αυτόνομα νησιά, αλλά το θεσμικό πλαίσιο είναι ελλιπές. Δεν προβλέπει ούτε τη θεσμική ολοκλήρωση της συσσώρευσης – αποθήκευσης, ούτε της επάρκειας των ΑΠΕ, όταν δεν υπάρχει σύνδεση. Άρα το θεσμικό πλαίσιο είναι πάρα πολύ καθυστερημένο. Και χρειάζεται να κλείσουμε κενά που μας λείπουν εδώ και έξι χρόνια.

Όμως στην περίπτωση του νερού μπορούμε να κάνουμε κάτι, προχωρώντας τα βήματα του Νεκτάριου; Νομίζω λοιπόν ότι πρέπει να επιλέξουμε ένα μέτρο το οποίο θα λέγεται Μεταφορικό Νησιωτικό Ισοδύναμο νερού. Δηλαδή η Πολιτεία να καλύπτει όλο το διαφορικό κόστος εξαιτίας της νησιωτικότητας. Αυτό είναι το κόστος αφαλάτωσης. Επειδή δεν έχουμε κόστος αφαλάτωσης στην ηπειρωτική χώρα, να αναλάβει η Πολιτεία το επιπλέον κόστος για τον νησιωτικό πληθυσμό. Δεν αναφέρομαι στα υπόλοιπα λειτουργικά κόστη του Δήμου, αλλά αυτό πρέπει να γίνει. Και για να γίνει αυτό πρέπει να προχωρήσει ταυτόχρονα συνδεδεμένο με τις ενεργειακές κοινότητες και την απανθρακοποίηση των νησιών. Κάτι το οποίο οφείλω να πω ότι, επειδή πιθανότατα το γνωρίζει ο υπουργός και στο νέο υπουργείο, την οδηγία η οποία προβλέπει το σχετικό χρηματοδοτικό εργαλείο τη διεκδικήσαμε -και ήμουν εγώ προσωπικά παρών στο Συμβούλιο Υπουργών το 2018-, έτσι ώστε να υπάρχουν τα κονδύλια για το πρόγραμμα “GR-eco islands”, το οποίο διαφημίζει κάθε τόσο ο κ. Μητσοτάκης. Το θέμα είναι να πιάνουν αυτά όλα τόπο για τη ζωή των πολιτών.

Και εδώ νομίζω αξίζει να προσθέσουμε, κύριε Δήμαρχε, -δεν ξέρω αν είναι αίτημα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης-, ότι θα πρέπει και η διαχείριση απορριμμάτων στα νησιά να ανήκει στην αυτοδιοίκηση. Είναι καταστροφικό το μέτρο του Περιφερειακού ΦΟΔΣΑ με τη συμμετοχή της Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης, που έχει εφαρμοστεί τα τελευταία χρόνια όχι μόνο στο Αιγαίο. Οι δήμοι πρέπει να έχουν την ευθύνη της διαχείρισης απορριμμάτων και για να ελέγχονται, κύριε Δήμαρχε, αλλά και για να έχουν δυνατότητα απολογισμού του έργου, να έχετε τον έλεγχο της αρμοδιότητας αν έχετε κυκλικότητα, κομποστοποίηση, ανακύκλωση και διαχείριση αδρανών και διαχείριση των τιμολογίων. Μόνο έτσι μπορεί να είναι ολοκληρωμένη η διαχείριση απορριμμάτων και όχι με αυτό το περίεργο υβριδικό σχήμα, το οποίο είναι απολύτως αναποτελεσματικό. Εδώ νομίζω ότι θα μπορούσε και ο υπουργός -και το ξέρει- να προσθέσουμε και την ανθεκτικότητα των νησιών στις φυσικές καταστροφές και τα θέματα της συνδεσιμότητας με τα δίκτυα, να μην έχουμε ψηφιακό αποκλεισμό.

Αλλά μια πολύ μεγάλη συζήτηση, την οποία ελπίζω να την κάνετε στη συνέχεια, μιας και έχετε τους ίδιους ομιλητές, έχει να κάνει με την ακτοπλοϊκή σύνδεση. Η ακτοπλοΐα πρέπει να περάσει σε μια νέα εποχή. Και εδώ θέλω να κάνω μια πρόταση: Τα κονδύλια τα οποία θα διαχειριστείτε -της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε πολύ μεγάλο βαθμό- στην ακτοπλοΐα, δεν πρέπει να δημιουργήσουν και κάποιες υποχρεώσεις στις επιχειρήσεις για το τίμημα, δηλαδή για τα κόμιστρα; Δεν πρέπει να γίνει μια συμφωνία μεταξύ Πολιτείας και επιχειρηματικότητας, ώστε οι χρηματοδοτήσεις να αξιοποιούνται για να υπάρχουν οφέλη στις τοπικές κοινωνίες και πιο φθηνά εισιτήρια; Και δεν μπορεί η αυτοδιοίκηση να παίξει έναν ρόλο, ιδιαίτερα στα μικρά νησιά, ώστε να έχουμε πλουραλισμό της ακτοπλοΐας, να μην έχουμε μονοπωλιακές ή ολιγοπωλιακές καταστάσεις για να μπορέσουμε να λύσουμε θέματα, που δυστυχώς παρατηρούνται, και με έναν πλουραλισμό στην οικονομία της ακτοπλοΐας θα είχαν επιλυθεί; Ο Νεκτάριος Σαντορινιός είχε συμβάλει σε μια συζήτηση για τα μικρά νησιά, για τέτοια σχήματα. Και νομίζω ότι μπορούμε να τα αξιοποιήσουμε σε αυτή την νέα πράσινη εποχή, καλωσορίζοντας και το μέτρο του cold ironing, όσο μπορούμε να το επεκτείνουμε, μιας και ήταν τα πρώτα πιλοτικά που συζητάγαμε με τον Νεκτάριο σε συνεργασία των δύο υπουργείων.

Σε έναν χαιρετισμό, βέβαια, γνωρίζω ότι δεν μπορούν να παρουσιαστούν όλα όσα θα μπορούσε να προτείνει ο ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία για το θέμα της νησιωτικής πολιτικής. Όμως αυτό το οποίο για εμάς είναι πολύ σημαντικό και εκπροσωπούμε -και ο Νεκτάριος το άφησε ως αναλλοίωτο σημάδι στη ζωή των νησιών-, είναι ότι μια ισχυρή Πολιτεία μπορεί να εξασφαλίσει και ισχυρή νησιωτική πολιτική και ποιότητα ζωής στα νησιά μας. Αυτή είναι η διαφορετικότητα αλλά και η πολύτιμη παρακαταθήκη που μας έχει αφήσει και στην πολιτική αλλά και στη ζωή μας το έργο του συντρόφου μας, του αείμνηστου Νεκτάριου Σαντορινιού. Και ο ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία δεσμεύεται ότι αυτή την παρακαταθήκη κι αυτή την κληρονομιά θα την αξιοποιήσει και θα προχωρήσει ένα βήμα παραπέρα, ώστε να είναι πραγματικά ολοένα και καλύτερη η ζωή των νησιωτών μας.