ΕΛΛΑΔΑ

Γ.ΚΩΤΣΗΡΑΣ: Θα ήθελα, καταρχάς, να διευκρινίσω ότι ο νόμος 4646 του 2019, στον οποίο προφανώς αναφέρεστε, σηματοδοτεί την έναρξη μιας φορολογικής μεταρρύθμισης, με κοινωνικό και αναπτυξιακό πρόσημο, που προωθείται συστηματικά τα τελευταία χρόνια. Πρώτο μας μέλημα το 2019 ήταν να βάλουμε τέλος στην υπερφορολόγηση νοικοκυριών και επιχειρήσεων που ίσχυε ως τότε. Για τον λόγο αυτό μειώθηκε ο εισαγωγικός φορολογικός συντελεστής από 22% στο 9% για φυσικά πρόσωπα, μισθωτούς, συνταξιούχους, αγρότες, ελεύθερους επαγγελματίες και ατομικές επιχειρήσεις. Προφανώς, η μείωση αυτή δεν ωφελεί μόνο τα χαμηλά εισοδήματα αλλά το σύνολο των φορολογουμένων, δεδομένου ότι το εισόδημα φορολογείται με βάση προοδευτική κλίμακα.

Από κει και πέρα, από το 2019 έως σήμερα, έχουμε εφαρμόσει σειρά φορολογικών μέτρων που, αναμφισβήτητα, ενισχύουν και τη μεσαία τάξη, όπως η κατάργηση φόρου για γονικές παροχές και δωρεές έως 800.000 ευρώ, η μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 35% και επιπλέον 20% εφόσον το ακίνητο ασφαλίζεται για φυσικές καταστροφές, η κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος για όλα τα φυσικά πρόσωπα, η κατάργηση της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης και η μείωση του συντελεστή φορολογίας των επιχειρήσεων, ανεξαρτήτως μεγέθους, που λειτουργούν ως νομικά πρόσωπα, από το 29% στο 22%.

Αναγνωρίζουμε, βεβαίως, ότι η μεσαία τάξη «έβαλε πλάτη» όλα αυτά τα χρόνια για να μπορέσει η οικονομία να ορθοποδήσει. Τους τελευταίους μήνες προχωρήσαμε σε επιπλέον πρωτοβουλίες, όπως η διεύρυνση του εξωδικαστικού μηχανισμού ρύθμισης οφειλών, ώστε να καλύπτει μεγαλύτερο αριθμό συμπολιτών μας, και η επιστροφή ενός ενοικίου κάθε Νοέμβριο για το 80% περίπου των πολιτών που ζουν σε ενοίκιο.

Στόχος μας, όπως έχει τονίσει και ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, είναι να στηρίξουμε ακόμα περισσότερο τη μεσαία τάξη, με επιπλέον παρεμβάσεις.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ο κ. Στουρνάρας ανέφερε πρόσφατα ότι οι μισθωτοί είναι αδικημένοι. Συμμερίζεστε την άποψη αυτή; Και εάν ναι, τι σκοπεύετε να αλλάξετε;

Γ.ΚΩΤΣΗΡΑΣ: Αναμφίβολα, οι μισθωτοί συνεισφέρουν παραδοσιακά σε υψηλό ποσοστό στα φορολογικά έσοδα και επωμίστηκαν μεγάλο μέρος της δημοσιονομικής εξυγίανσης. Τα τελευταία χρόνια έχουμε προβεί σε σειρά παρεμβάσεων για τη βελτίωση του εισοδήματος των μισθωτών και την πιο δίκαιη κατανομή των φορολογικών βαρών.

Από το 2019 έως σήμερα, ο κατώτατος μισθός αυξήθηκε από τα 650 στα 880 ευρώ, ενώ ο μέσος μισθός για εργαζόμενους πλήρους απασχόλησης έχει ξεπεράσει τα 1400 ευρώ. Πρόκειται για αυξήσεις που υπερβαίνουν τον πληθωρισμό. Το 2024 έγιναν οι πρώτες αυξήσεις στους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων μετά από 14 χρόνια. Αύξηση έχουν δει οι μισθωτοί στις καθαρές αποδοχές τους και λόγω της σταδιακής μείωσης των ασφαλιστικών εισφορών. Ιδίως για μισθωτούς με παιδιά ισχύουν αυξημένες μειώσεις φόρου.

Επιδίωξή μας είναι να στηρίξουμε ακόμα περισσότερο τον κόσμο της εργασίας, να διαμορφώσουμε ένα πιο δίκαιο φορολογικό σύστημα, στο οποίοι θα συμβάλλουν όλοι οι πολίτες με βάση τις δυνατότητές τους. Επιμένοντας στον δρόμο της δημοσιονομικής σταθερότητας, δίνοντας ώθηση στην ανάπτυξη και περιορίζοντας τη φοροδιαφυγή, εξασφαλίζουμε σταθερά περισσότερα έσοδα για την επιπλέον βελτίωση των εισοδημάτων όλων των πολιτών.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Το στεγαστικό αναδεικνύεται ως ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα σήμερα στην Ελλάδα. Τα μέτρα που έχουν ληφθεί δεν φαίνεται προς το παρόν να αποδίδουν. Σκέφτεστε να αλλάξετε τη κλίμακα που φορολογούνται τα εισοδήματα από ενοίκια, έτσι ώστε οι ιδιοκτήτες να περιορίσουν και τις τιμές των ενοικίων;

Γ.ΚΩΤΣΗΡΑΣ: Το στεγαστικό είναι ένα σύνθετο και πολυδιάστατο ζήτημα, το οποίο η κυβέρνηση έχει θέσει σε υψηλή προτεραιότητα. Βασικός μας στόχος είναι η εξασφάλιση προσιτής και αξιοπρεπούς κατοικίας για κάθε πολίτη. Στο πλαίσιο αυτό, έχει συγκροτηθεί Κυβερνητική Επιτροπή Στεγαστικής Πολιτικής, η οποία συνεδρίασε για πρώτη φορά την προηγούμενη εβδομάδα, με συμμετοχή και του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών. Ήδη, για την αντιμετώπιση του στεγαστικού, υλοποιούνται πάνω από 40 διυπουργικές δράσεις, συνολικού προϋπολογισμού 6,5 δισ. ευρώ, που αποσκοπούν αφενός στη στήριξη των συμπολιτών μας που ζουν στο ενοίκιο ή επιθυμούν να αποκτήσουν το δικό τους σπίτι και αφετέρου στην αύξηση της προσφοράς κατοικιών.

Στις δράσεις αυτές συγκαταλέγονται στεγαστικά προγράμματα, όπως το «Σπίτι μου 1 και 2», φορολογικές παρεμβάσεις και ρυθμίσεις, όπως η μείωση του ΕΝΦΙΑ, η απαλλαγή φόρου εισοδήματος από ενοίκιο για τρία χρόνια για το άνοιγμα κλειστού ακινήτου ή τη μετατροπή βραχυχρόνιας μίσθωσης σε μακροχρόνια και η αναστολή του ΦΠΑ σε νέες οικοδομές. Αξίζει να σημειωθεί ότι στο νομοσχέδιο του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών για το δημόσιο λογιστικό, που έχει κατατεθεί στη Βουλή, περιλαμβάνονται δύο επιπλέον μέτρα: η επιστροφή ενός ενοικίου κάθε Νοέμβριο και η παράταση της έκπτωσης φόρου έως 16.000 ευρώ για δαπάνες ανακαίνισης κατοικιών.

Οι παρεμβάσεις για το στεγαστικό, ιδίως όσες στοχεύουν στην αύξηση της προσφοράς κατοικιών, απαιτούν χρόνο, για να αποδώσουν. Παρακολουθούμε στενά το ζήτημα, σε συντονισμό με τα συναρμόδια υπουργεία, και σταθμίζουμε τις δυνατότητες επιπλέον παρεμβάσεων.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Τα ληξιπρόθεσμα χρέη του παρελθόντος κυρίως ξεπερνούν σήμερα τα 100 δισ. ευρώ. Περίπου 26 δισ. ευρώ έχουν χαρακτηριστεί ως ανεπίδεκτα είσπραξης. Μήπως πρέπει να αλλάξει το θεσμικό πλαίσιο και να διαγραφούν αρκετά από αυτά τα χρέη, καθώς πολλοί από τους οφειλέτες του παρελθόντος δεν ζουν, ενώ πολλές εταιρείες έχουν πτωχεύσει;

Γ.ΚΩΤΣΗΡΑΣ: Με διάταξη που περιλαμβάνεται στο νομοσχέδιο για τον τελωνειακό κώδικα, το οποίο θέσαμε πρόσφατα σε δημόσια διαβούλευση, βελτιώνεται και επιταχύνεται η διαδικασία χαρακτηρισμού ληξιπρόθεσμων οφειλών ως ανεπίδεκτων είσπραξης, με όρους και προϋποθέσεις που τίθενται, ώστε να διευκολυνθεί η εκκαθάριση του χαρτοφυλακίου των ληξιπρόθεσμων οφειλών. Διευκολύνουμε, με τον τρόπο αυτό, την ΑΑΔΕ, ώστε να επικεντρωθεί στην είσπραξη των πραγματικά εισπράξιμων οφειλών.

Εκ των πραγμάτων, η ΑΑΔΕ δίνει προτεραιότητα στις πιο πρόσφατες οφειλές, οι οποίες είναι πιο εύκολα εισπράξιμες, και, παράλληλα, εντείνει την πίεση προς μεγαλοοφειλέτες. Σε αυτό αποσκοπεί, άλλωστε, και η δημοσιοποίηση της λίστας με τα ονόματα φυσικών και νομικών προσώπων που οφείλουν πάνω από 150.000 ευρώ.

Σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να τονιστεί ότι η είσπραξη των φόρων παρουσιάζει βελτίωση. Η αύξηση των εισοδημάτων, η μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης και η αποτελεσματικότερη λειτουργία της φορολογικής διοίκησης βοηθά τους πολίτες να ανταποκρίνονται καλύτερα στις υποχρεώσεις τους.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Το 2024 τα έσοδα από τη φοροδιαφυγή ξεπέρασαν τα 2 δισ. ευρώ. Για φέτος τι υπολογίζετε να εισπράξετε; Πότε το «κενό» ΦΠΑ θα φθάσει στο μέσο όρο της Ε.Ε.;

Γ.ΚΩΤΣΗΡΑΣ: Πράγματι οι μεταρρυθμίσεις που εφαρμόσαμε για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και της αδήλωτης εργασίας απέφεραν επιπλέον έσοδα το 2024 που ξεπέρασαν τα 2 δισ. ευρώ. Ακριβώς χάρη σε αυτή την επιτυχία, είχαμε τη δυνατότητα να προχωρήσουμε στα επιπλέον μόνιμα μέτρα στήριξης υπέρ των ενοικιαστών και των χαμηλοσυνταξιούχων και στην αύξηση του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων, που αναγγείλαμε μετά το Πάσχα.

Φέτος είμαστε αισιόδοξοι ότι θα έχουμε ακόμα καλύτερο αποτέλεσμα, δεδομένου ότι πλέον λειτουργεί πλήρως η διασύνδεση των POS με τις ταμειακές μηχανές και επεκτείνονται διαρκώς οι ηλεκτρονικές συναλλαγές και τα ψηφιακά εργαλεία που έχει στη διάθεσή της η φορολογική διοίκηση. Τα μέχρι τώρα στοιχεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού είναι ενθαρρυντικά.

Όσον αφορά το κενό ΦΠΑ, δηλαδή τη διαφορά μεταξύ δυνητικού και πραγματικού ΦΠΑ, η οποία αποτελεί σημαντικό δείκτη φορολογικής συμμόρφωσης, η χώρα μας έχει επιτύχει θεαματική πρόοδο. Δεν είναι τυχαίο ότι, κατά την επίσκεψή του στην Αθήνα, πριν από έναν περίπου μήνα, ο αρμόδιος και για φορολογικά θέματα Επίτροπος Κλίματος της ΕΕ, Βόπκε Χούκστρα, δήλωσε ότι αυτό που πέτυχε η ελληνική κυβέρνηση αποτελεί παράδειγμα για ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Πράγματι, από 29% το 2017 το κενό ΦΠΑ μειώθηκε στο 13,7% το 2022- μία από τις μεγαλύτερες μειώσεις σε επίπεδο Ε.Ε. και, σύμφωνα με εκτιμήσεις του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή, το κενό ΦΠΑ είναι πλέον κάτω από 10%. Η ΑΑΔΕ έχει θέσει ως στόχο να φτάσουμε στον ευρωπαϊκό μέσο όρο το 2029.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Πότε θα αναπροσαρμοσθούν οι αντικειμενικές αξίες των ακινήτων; Αυτή τη στιγμή η ψαλίδα μεταξύ των αντικειμενικών αξιών και των τιμών πώλησης έχει ανοίξει σημαντικά.

Γ.ΚΩΤΣΗΡΑΣ: Οι αντικειμενικές αξίες των ακινήτων θα παραμείνουν σταθερές τουλάχιστον έως το 2027. Η αύξησή τους θα προκαλούσε επιπλέον άνοδο στις τιμές πώλησης των ακινήτων και φορολογική επιβάρυνση, κάτι που θέλουμε να αποφύγουμε.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Η κυβέρνηση τα τελευταία χρόνια έχει προχωρήσει στη θεσμοθέτηση ευνοϊκών μέτρων προκειμένου οι οφειλέτες του δημοσίου να καταφέρουν να αποπληρώσουν τα χρέη τους. Για τους συνεπείς φορολογούμενους που δεν έχουν καθυστερήσει πότε την πληρωμή των φόρων και την υποβολή των δηλώσεων δεν έχετε κάνει κάτι. Εξετάζεται κάποιο μπόνους για αυτούς;

Γ.ΚΩΤΣΗΡΑΣ: H ενίσχυση της φορολογικής συμμόρφωσης είναι ζωτικής σημασίας τόσο για τη λειτουργία της οικονομίας και την αύξηση των φορολογικών εσόδων όσο και για την εμπέδωση κοινωνικής δικαιοσύνης.

Την τελευταία εξαετία, δώσαμε ιδιαίτερη έμφαση στην ενθάρρυνση της φορολογικής συνέπειας με δύο κυρίως τρόπους: πρώτον, μειώνοντας πάνω από 70 φόρους και ασφαλιστικές εισφορές και, δεύτερον, βελτιώνοντας σημαντικά τη λειτουργία της φορολογικής διοίκησης. Μειώσαμε, με τον τρόπο αυτό, τη φορολογική επιβάρυνση των πολιτών, βελτιώσαμε την εξυπηρέτησή τους και, παράλληλα, ενισχύσαμε την εισπραξιμότητα των φόρων. Τα χειροπιαστά αποτελέσματα που έχουμε πετύχει στην αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής αποτελούν κατεξοχήν δικαίωση για τους νομοταγείς πολίτες και επιχειρήσεις.

Επιπλέον, για την επιβράβευση της φορολογικής συνέπειας εφαρμόστηκε από φέτος, για πρώτη φορά, κλιμακωτή έκπτωση φόρου για την έγκαιρη υποβολή της φορολογικής δήλωσης και την εξόφληση της οφειλής και, παράλληλα, επιταχύνθηκαν οι εκκαθαρίσεις. Η επιστροφή φόρου σε φορολογούμενους που δεν έχουν φορολογικές ή ασφαλιστικές οφειλές διενεργείται πλέον εντός μίας εβδομάδας.

Παράλληλα, με τον νέο εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών, που ψηφίστηκε τον Απρίλιο, δίνουμε μια ευκαιρία σε συμπολίτες μας που για αντικειμενικούς λόγους δεν ήταν σε θέση να εξοφλήσουν τα χρέη τους, να το κάνουν, μέσω μιας ρεαλιστικής και βιώσιμης ρύθμισης. Πρόκειται, με άλλα λόγια, για άλλο ένα μέτρο που ενθαρρύνει τη φορολογική συνέπεια.

Μειώνοντας τους φόρους, εξορθολογίζοντας το φορολογικό σύστημα, διευκολύνοντας την οικειοθελή φορολογική συμμόρφωση και επιδεικνύοντας αυστηρότητα σε περιπτώσεις φορολογικής και τελωνειακής απάτης, διασφαλίζουμε περισσότερα φορολογικά έσοδα, τα οποία επιστρέφουμε στην κοινωνία.

Η διευκόλυνση και επιβράβευση της φορολογικής συνέπειας είναι σταθερός και αδιαπραγμάτευτος στόχος μας.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών προχωρά στην αναμόρφωση του τελωνειακού κώδικα, με σχετικό νομοσχέδιο που βρίσκεται σε δημόσια διαβούλευση. Σε τι αποσκοπεί η αλλαγή;

Γ.ΚΩΤΣΗΡΑΣ: Η αναμόρφωση του τελωνειακού κώδικα αποτελεί μια σημαντική θεσμική πρωτοβουλία, η οποία εντάσσεται στο ευρύτερο πλαίσιο του ψηφιακού μετασχηματισμού του κράτους και έχει ως στόχο τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας της τελωνειακής διοίκησης. Το σχετικό νομοσχέδιο, που παρουσιάσαμε προ μηνών στο Υπουργικό Συμβούλιο με τον Υπουργό Κυριάκο Πιερρακάκη και θέσαμε πρόσφατα σε διαβούλευση, εκσυγχρονίζει τελωνειακές διαδικασίες που ισχύουν εδώ και πάνω από μια 20ετία, δίνοντας έμφαση στην ψηφιοποίηση και την απλοποίηση των ελέγχων και στη διασύνδεση των τελωνείων με άλλες δημόσιες διωκτικές αρχές.

Στόχος είναι η ενίσχυση του εμπορίου, η μείωση του διοικητικού βάρους για τις επιχειρήσεις και η αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής και του λαθρεμπορίου- ιδίως στα καύσιμα. Εισάγονται αυστηρότερες ποινές για υποτιμολόγηση εισαγωγών και επιταχύνεται η αξιοποίηση κατασχεμένων οχημάτων.

Το νέο πλαίσιο ενισχύει τη διαφάνεια και την ανταγωνιστικότητα και εναρμονίζεται με τη στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την αναμόρφωση της τελωνειακής ένωσης. Για την Ελλάδα, που αποτελεί βασική πύλη εισόδου στην Ε.Ε. και κόμβο διαμετακομιστικού εμπορίου, ο εκσυγχρονισμός των τελωνείων συνιστά όχι μόνο αναγκαία θεσμική προσαρμογή αλλά και κρίσιμο μοχλό ανάπτυξης και εξωστρέφειας της οικονομίας.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Πώς αναμένεται να επηρεάσει ο νέος τελωνειακός κώδικας την καθημερινότητα των πολιτών;

Γ.ΚΩΤΣΗΡΑΣ: Ο νέος τελωνειακός κώδικας περιλαμβάνει σειρά ρυθμίσεων, που αναμένεται όχι μόνο να επιδράσουν θετικά στην οικονομία και στα έσοδα του κράτους, δίνοντας τη δυνατότητα ενίσχυσης των εισοδημάτων μακροπρόθεσμα, αλλά και να διευκολύνουν άμεσα την καθημερινότητα πολιτών και επιχειρήσεων.

Καταρχάς, η εισαγωγή της δυνατότητας ψηφιοποιημένης ιδιόχειρης υπογραφής κατά τη διενέργεια των τελωνειακών ελέγχων, ηλεκτρονικής κοινοποίησης των πράξεων επιβολής προστίμων και επέκτασης του ωραρίου λειτουργίας των τελωνειακών αρχών δύνανται να βελτιώσουν αισθητά την εξυπηρέτηση πολιτών και επιχειρήσεων. Στη διευκόλυνση των πολιτών αποσκοπεί και η ρύθμιση που καθιστά υποχρεωτική την αποδοχή άμεσων πληρωμών μέσω του συστήματος IRIS στις λιανικές συναλλαγές.

Το νομοσχέδιο περιλαμβάνει, επίσης, διατάξεις που επιλύουν χρόνια προβλήματα και έχουν θετικό κοινωνικό πρόσημο. Ενδεικτικά, βελτιώνονται οι κανόνες απαλλαγής από το τέλος ταξινόμησης ΙΧ αυτοκινήτων για τρίτεκνους και πολύτεκνους και εξαιρείται από τον υπολογισμό του εισοδήματος από μισθωτή εργασία η παροχή εργοδότη προς εργαζόμενο για κάλυψη δαπανών νοσηλείας.

Τέλος, προβλέπονται και διατάξεις περιβαλλοντικού χαρακτήρα, όπως η απαλλαγή από το τέλος ταξινόμησης οχημάτων που χρησιμοποιούνται από οργανώσεις εθελοντών στον τομέα της πυρόσβεσης. Πρόκειται για μια ελάχιστη κίνηση στήριξης των ανθρώπων που ανιδιοτελώς συνδράμουν κάθε καλοκαίρι στη μάχη κατά των πυρκαγιών.