Γ. Παπαηλιού: Το νερό πρέπει να παραμείνει δημόσιο κοινωνικό αγαθό για όλες τις χρήσεις και για όλους τους πολίτες

Ομιλία του Γιώργου Παπαηλιού, βουλευτή Αρκαδίας και Αναπλ. Τομεάρχη Αγροτικής Ανάπτυξης του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, κατά τη συζήτηση στην Ολομέλεια της Βουλής του νομοσχεδίου του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας

Το νερό είναι, συνταγματικά προστατευόμενο, δημόσιο κοινωνικό αγαθό, η ίση πρόσβαση στο οποίο αποτελεί κοινωνικό δικαίωμα για όλους.

Η διαχείριση των υδάτων πρέπει να τελεί υπό δημόσιο έλεγχο.

Η διαχείριση, η προστασία και η χρήση των υδάτων της Θεσσαλίας παραχωρούνται σε ιδιωτικά συμφέροντα, αποτελώντας προηγούμενο για την ιδιωτικοποίηση του νερού και στην υπόλοιπη Ελλάδα.

Το νερό, όπως και τα άλλα κοινωνικά αγαθά, δεν μπορεί να αντιμετωπίζονται ως εμπορεύματα-προϊόντα συναλλαγής.

Πρέπει να παραμείνουν δημόσια κοινωνικά αγαθά για όλες τις χρήσεις και για όλους τους πολίτες.

Ο βουλευτής Αρκαδίας του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία Γιώργος Παπαηλιού, μιλώντας στην Ολομέλεια της Βουλής, για το νομοσχέδιο του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας «Ρυθμίσεις για την αντιμετώπιση … της κλιματικής αλλαγής … α) της διαχείρισης υδάτων …» είπε, μεταξύ των άλλων, τα εξής:

Το νερό είναι, συνταγματικά προστατευόμενο, δημόσιο κοινωνικό αγαθό, η ίση πρόσβαση στο οποίο αποτελεί κοινωνικό δικαίωμα για όλους.

Προκειμένου αυτό να διασφαλίζεται, η διαχείριση των υδάτων πρέπει να τελεί υπό δημόσιο έλεγχο.

Η κλιματική κρίση είναι παρούσα και οι κάτοικοι της χώρας μας, και όχι μόνον, βιώνουν τα αποτελέσματα των όλο και συχνότερων ακραίων καιρικών φαινομένων και της υπερθέρμανσης που οδηγεί στην ερημοποίηση ευρύτερων περιοχών.

Τα επόμενα χρόνια υπολογίζεται ότι η Μεσόγειος θα πληγεί από αλλεπάλληλες ξηρασίες αλλά και από την άνοδο της στάθμης του νερού. Αυτό αναμένεται να προκαλέσει προβλήματα σε αγροτικές και παραλιακές εκτάσεις, σε παραλίμνιες και παραποτάμιες περιοχές.

Η χώρα μας υπολείπεται ως προς την ορθολογική χρήση των υδάτων.

Χρειάζεται να αλλάξει ο τρόπος διαχείρισής τους, στο πλαίσιο της ευρύτερης προσέγγισης του περιβάλλοντος.

Επιβάλλεται μία σειρά από κρίσιμες παρεμβάσεις στον τρόπο υλοποίησης των δημόσιων και ιδιωτικών υποδομών, στον εξοπλισμό, στα υλικά, στις αγροτικές εκμεταλλεύσεις και στις μονάδες για την εκτροφή ζώων.

Σ’ αυτό το πλαίσιο, δημιουργούνται νέες ανάγκες για το αρδευτικό και το πόσιμο νερό, για τη βελτίωση της ποσότητας και της ποιότητάς του, αλλά και για την ανακύκλωσή του.

Οι νέες τεχνολογίες επιτρέπουν την ορθολογικότερη χρήση του νερού. Επιβάλλεται να συνεχιστούν οι επενδύσεις στο νερό τόσο από πλευράς της πολιτείας, κεντρικής και αυτοδιοίκησης, όσο κι από πλευράς των ιδιωτών.

Το κόστος του νερού δεν αφορά μόνον στην πόση, στην άρδευση και στον καθαρισμό των μονάδων, αλλά και στην ευζωία των ζώων.

Γίνονται αλλεπάλληλες παρεμβάσεις, με υπερβολικό κόστος άντλησης, γεγονός που έχει προκαλέσει πίεση στις τιμές παραγωγού. Αυτές οι παρεμβάσεις έχουν προκαλέσει αντίστοιχη πίεση και στα τουριστικά νησιά, όπου υπάρχει αγροτική παραγωγή και η κατανάλωση αλλάζει ανά χρονική περίοδο.

Και βέβαια, δεδομένης της σύνδεσης της άντλησης του νερού με το ηλεκτρικό ρεύμα, το πρόβλημα της διαχείρισης του νερού, δεν μπορεί να επιλυθεί, αν το πλειοψηφικό πακέτο των μετοχών της ΔΕΗ παραμείνει υπό ιδιωτικό έλεγχο.

Εκτός από τις όποιες δράσεις έχει εντάξει το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων στο πλαίσιο της νέας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής 2021-2027 για αρδευτικά έργα, λιμνοδεξαμενές και φράγματα για χειμερινές απορροές, τεχνητό εμπλουτισμό υπόγειων υδάτων και ανακαίνιση δικτύων από γεωτρήσεις, επείγει να υπάρξει ολοκληρωμένος σχεδιασμός για τη διαχείριση των υδάτων, βάσει των νέων δεδομένων που συνδέονται με την κλιματική κρίση.

Η Ελλάδα οφείλει να κινηθεί προς την κατεύθυνση εξοικονόμησης νερού με σύγχρονα δημόσια δίκτυα και επενδύσεις στον ιδιωτικό τομέα, μείωσης της σπατάλης του νερού, βελτίωσης των πεπαλαιωμένων δικτύων για άρδευση, πολλαπλασιασμού των αρδευτικών έργων και βελτίωσης των μεγεθών ανακύκλωσης του νερού και της ποιότητας του νερού.

Η Θεσσαλία χρειάζεται ειδική αντιμετώπιση, ο συντονισμός και η εφαρμογή της οποίας δεν πρέπει να ανατεθεί σε ιδιωτικά συμφέροντα, όπως γίνεται με το υπό κρίση νομοσχέδιο.

Η κυβέρνηση δεν έχει πρόθεση, ούτε να σχεδιάσει αλλά ούτε και να υλοποιήσει πολιτικές προστασίας του περιβάλλοντος που θα βασίζονται στις ανάγκες που δημιουργούνται λόγω της κλιματικής κρίσης.

Αντιθέτως βρίσκει την ευκαιρία αυτή, για να ανοίξει τη δυνατότητα παραχώρησης της διαχείρισης των υδάτων της Θεσσαλίας σε ιδιώτες.

Με το νομοσχέδιο συστήνεται ανώνυμη εταιρεία (ΟΔΥΘ), η οποία θα διαχειρίζεται τα ύδατα της Θεσσαλίας. Θα λειτουργεί με τους κανόνες της ιδιωτικής οικονομίας κατά παρέκκλιση των διατάξεων που αφορούν τις δημόσιες συμβάσεις έργων και τις προμήθειες. Δηλαδή θα μπορεί να λαμβάνει κρατική ενίσχυση απευθείας από τον κρατικό προϋπολογισμό, σε αντίθεση με τους ΔΕΥΑ που υπόκεινται ακόμη στους περιορισμούς περί κρατικών ενισχύσεων.

Θα εποπτεύεται από το ΥΠΕΝ και το ΥΠΑΑΤ ως προς τα δίκτυα εγγείων βελτιώσεων και από το Υπ. Υποδομών ως προς τα αντιπλημμυρικά έργα.

Επειδή ο ΟΔΥΘ δεν έχει οριστεί ως φορέας της γενικής κυβέρνησης, θα έχει όλα τα προνόμια σύναψης δημοσίων συμβάσεων χωρίς περιορισμούς.

Παράλληλα, θα έχει την ελευθερία κινήσεων που έχουν οι ιδιωτικές επιχειρήσεις αφού θα μπορεί να συμμετέχει σε επιχειρήσεις οποιουδήποτε εταιρικού τύπου, να συνάπτει συμβάσεις προς εξεύρεση οικονομικών πόρων αλλά και να διενεργεί μελέτες και επιστημονικές έρευνες.

Σκοπός του ΟΔΥΘ είναι η προστασία και διαχείριση των υδάτων στη Θεσσαλία, η εποπτεία και υλοποίηση των στρατηγικών σχεδίων, ο συντονισμός των μέτρων προστασίας και διαχείρισης και η χορήγηση αδειών χρήσης υδάτων. Δηλαδή παραχωρείται σ΄ αυτήν-σε ιδιωτικά συμφέροντα- και η διαχείριση, η προστασία και η χρήση των υδάτων, και η παροχή υπηρεσιών και η σχετική εποπτεία.

Με τον τρόπο που νομοθετείται και ρυθμίζεται η λειτουργία του ΟΔΥΘ δεν διασφαλίζεται ο δημόσιος χαρακτήρας της διαχείρισης του νερού. Επιπλέον δεν κατοχυρώνονται, ούτε ο κοινωφελής χαρακτήρας του, ούτε η καθολική, προσιτή, συνεχής, ποιοτική και περιβαλλοντικά βιώσιμη παροχή των υπηρεσιών της ύδρευσης, άρδευσης, αποχέτευσης και περιβαλλοντικής προστασίας.

Τα αποτελέσματα αυτής της ρύθμισης, εν προκειμένω αντιμεταρρύθμισης θα αποτυπωθούν σε αυξήσεις στα τιμολόγια του νερού, αφού προβλέπεται, ότι η τιμολόγηση του νερού μπορεί να διαφοροποιείται μετά από εισήγηση της νέας Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων, Οι αυξήσεις αυτές θα επιφέρουν επιπλέον αύξηση του κόστους παραγωγής για τους αγρότες και του κόστους κατανάλωσης για τα νοικοκυριά που πλήττονται ήδη σε μεγάλο βαθμό από την πληθωριστική κρίση.

Εν κατακλείδι, η διαχείριση, η προστασία και η χρήση των υδάτων της Θεσσαλίας παραχωρούνται σε ιδιωτικά συμφέροντα, αποτελώντας προηγούμενο για την ιδιωτικοποίηση του νερού και στην υπόλοιπη Ελλάδα.

Αλλά και όλων των κοινωνικών αγαθών.

Όμως το νερό, όπως και τα άλλα κοινωνικά αγαθά, δεν μπορεί να αντιμετωπίζονται ως εμπορεύματα-προϊόντα συναλλαγής, όπως προκύπτει από τις ρυθμίσεις του νομοσχεδίου και συμβαίνει με την κυβέρνηση της ΝΔ, αλλά πρέπει να παραμείνουν δημόσια κοινωνικά αγαθά για όλες τις χρήσεις και για όλους τους πολίτες.