ΕΛΛΑΔΑ

Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Καλώς σας βρήκα. Είναι μεγάλη χαρά πάντοτε να βρίσκομαι στην Αλεξανδρούπολη και είναι ιδιαίτερη τιμή να βρίσκομαι σήμερα ανάμεσά σας. Είναι πολύ σημαντικό να αναδεικνύονται τα γεωπολιτικά οφέλη από την αναβάθμιση της Ελλάδας και ιδιαίτερα της Θράκης, η οποία για μας έχει μία πολύ μεγάλη ευαισθησία. Είναι τα όρια της Ελλάδας, της επικράτειάς μας και είναι πάντοτε μεγάλη προτεραιότητα να μπορέσουμε να την ενισχύουμε και να την αναβαθμίζουμε.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Εχθές ο Αμερικανός Πρεσβευτής, ο κύριος Τσούνης, χαρακτήρισε την Αλεξανδρούπολη ως μοναδικό σημείο στην Ελλάδα γεωστρατηγικής, εμπορικής, ενεργειακής και στρατιωτικής σημασίας. Θα ήθελα το σχόλιό σας για τη σημασία της πόλης εν μέσω δύο πολέμων, τον πόλεμο στην Ουκρανία που βρίσκεται σε εξέλιξη, τον πόλεμο στη Μέση Ανατολή, και την αντιστροφή των ενεργειακών οδών, αλλά και των εμπορικών δρόμων που πλέον γίνονται από νότο προς βορρά.

Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: H Αλεξανδρούπολη καθίσταται ένας γεωστρατηγικός κόμβος τεράστιας σημασίας. Αθροίζει η Αλεξανδρούπολη σήμερα, πρώτα από όλα, ένα εξαιρετικά διαφοροποιημένο ενεργειακό περιβάλλον. Είναι ενεργειακός κόμβος πολύ μεγάλης σημασίας. Μπορώ να σας εξηγήσω, αλλά είναι και προφανές. Αυτή τη στιγμή, η δεύτερη ισχυρή διάσταση της Αλεξανδρούπολης είναι ότι καθίσταται ένας κόμβος συνδυασμένων μεταφορών, με τα μεγάλα έργα που γίνονται στο λιμάνι. Κυρίως, όμως, με τις αναβαθμίσεις που γίνονται σε οδικό και σιδηροδρομικό δίκτυο που θα δημιουργήσουν τον κάθετο άξονα που για την περιοχή, αλλά και συνολικά για την Ελλάδα, θα αποτελέσει μία τεράστια εναλλακτική δίοδο. Και, βεβαίως, η Αλεξανδρούπολη καθίσταται και ένας γεωστρατηγικός πόλος στρατηγικής αμυντικής σημασίας. Με τη συμφωνία με τις Ηνωμένες Πολιτείες, την MDCA, με την οποία η Αλεξανδρούπολη ουσιαστικά καθίσταται μέσω των έργων αναβάθμισης και εκσυγχρονισμού ένας πόλος που θα μπορούσε να καταστήσει την περιοχή και την Ελλάδα ένα πολύ ισχυρό και στρατιωτικό πόλο. Να επισημάνω ιδιαίτερα για την ενέργεια ότι αυτή τη στιγμή, όπως σωστά είπατε, υπάρχει μία συνολική παγκόσμια τάση να πηγαίνουμε προς μία ενεργειακή διαφοροποίηση.

Εκείνο το οποίο απέδειξε η επιθετικότητα της Ρωσίας στην Ουκρανία είναι ότι καμία χώρα δεν μπορεί να λειτουργήσει σε ένα καθεστώς υπερεξάρτησης και δη, ενεργειακής. Για τον λόγο αυτό επισπεύσθηκε ένα τεράστιο σχέδιο, έτσι ώστε να μπορούμε να διαφοροποιήσουμε τις πηγές μας. Και νομίζω η φωτογραφία αυτής ακριβώς της ενεργειακής διαφοροποίησης είναι σήμερα η Αλεξανδρούπολη. Η Αλεξανδρούπολη συνδυάζει σήμερα τη μονάδα επαναεριοποίησης, την FSRU, η οποία είναι σε φάση δοκιμαστικής λειτουργίας και ελπίζουμε να λειτουργήσει εντός του Μαρτίου. Υπάρχει προοπτική για δεύτερο FSRU στη Θράκη, το οποίο ελπίζουμε επίσης ότι θα ενεργοποιήσουμε.

Άρα, ήδη από τη μία πλευρά έχουμε τους αγωγούς, οι οποίοι κάνουν την επαναεριοποίηση, έχουμε όμως ταυτοχρόνως και ηλεκτροπαραγωγή, τη συνδυασμένη ηλεκτροπαραγωγή, η οποία όχι μόνο χρησιμοποιεί φυσικό αέριο, αλλά έχει τη δυνατότητα στο μέλλον να χρησιμοποιεί και υδρογόνο. Έχουμε τους αγωγούς πετρελαίου, τους δύο αγωγούς Μπουργκάς- Αλεξανδρούπολη και τον αγωγό του ΝΑΤΟ. Άρα αυτό, το οποίο καταλαβαίνουμε είναι ότι η Αλεξανδρούπολη σήμερα μπορεί να παρέχει ενεργειακή ασφάλεια, όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά μπορεί να παρέχει ασφάλεια για όλη τη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Νομίζω, χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το πώς, ενόσω η Ελλάδα ουσιαστικά είχε έμμεση εξάρτηση από τη Βουλγαρία για το φυσικό αέριο λόγω των συνδυασμένων αγωγών, ουσιαστικά μετά τον διακόπτη που κατέβασε η Ρωσία στη Βουλγαρία, η Ελλάδα ήταν εκείνη, η οποία παρείχε στη Βουλγαρία τη δυνατότητα να μπορέσει να επιβιώσει. Άρα, ουσιαστικά, όπως σωστά είπατε, αυτή τη στιγμή έχουμε μία ανάδρομη πορεία. Σήμερα, ουσιαστικά η δική μας φιλοδοξία μέσω της Αλεξανδρούπολης είναι να καταστήσουμε την περιοχή έναν ανάδρομο πόλο για να μπορέσουμε εμείς να καταστούμε οι πάροχοι σε όλες τις μορφές ενέργειας.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Επειδή αναφερθήκατε στη Ρωσία και προφανώς όλα αυτά γίνονται λόγω του πολέμου στην Ουκρανία και της συνεχιζόμενης εισβολής. Πόσο σας ανησυχούν οι εξελίξεις;

Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Η πραγματικότητα είναι η εξής, ότι βρισκόμαστε σε μία εξαιρετικά κρίσιμη φάση δύο πολέμων, οι οποίοι βρίσκονται σε μία σχετική γεωγραφική εγγύτητα με την Ελλάδα. Αλλά πέρα από τη γεωγραφική υπάρχει και η γεωστρατηγική εγγύτητα. Σε ό,τι αφορά το κομμάτι της Ρωσίας, αντιλαμβανόμαστε όλοι ότι αυτή τη στιγμή η Ουκρανία βρίσκεται σε μία εξαιρετικά δύσκολη θέση. Και τούτο διότι η ρωσική επιθετικότητα συνεχίζεται αμείωτη. Είχαμε το περιστατικό της επίσκεψης του Πρωθυπουργού στην Οδησσό, το οποίο νομίζω είναι ενδεικτικό και των διαθέσεων που υπάρχουν. Έχουμε τη Μέση Ανατολή, στην οποία, απ’ ό,τι φαίνεται, οι ειρηνευτικές προσπάθειες δεν έχουν ευοδωθεί. Γίνεται μία πολύ μεγάλη προσπάθεια από τον αραβικό κόσμο, έτσι ώστε να υπάρξει μία πρόταση, η οποία θα μπορεί να συναιρεί όλα τα ζητούμενα στη Μέση Ανατολή και να δίνει και μία προοπτική για τον παλαιστινιακό λαό. Η ανθρωπιστική βοήθεια - γίνεται μία μεγάλη προσπάθεια να παραδοθεί και είναι σημαντικός ο θαλάσσιος διάδρομος - δεν είναι αρκετή. Βρισκόμαστε στα πρόθυρα μίας ανθρωπιστικής καταστροφής που ανάλογη, νομίζω, σπάνια είχε γνωρίσει η παγκόσμια ιστορία.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Η Ελλάδα θα λάβει μέρος στον θαλάσσιο διάδρομο;

Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Προφανώς ναι. Η Ελλάδα θα είναι μέρος του θαλασσίου διαδρόμου. Είναι μία πρωτοβουλία η οποία έχει αναληφθεί, η οποία μπορεί να αποσυμπιέσει ένα μέρος της ανθρωπιστικής κρίσης, αλλά, κυρία Φωτάκη, θα μου επιτρέψετε να πω ότι δεν είναι αρκετό.

Αυτή τη στιγμή η ανθρωπιστική κρίση έχει λάβει τέτοιες διαστάσεις, που ένας θαλάσσιος διάδρομος είναι αναγκαίος αλλά δεν είναι επαρκής. Θα πρέπει οπωσδήποτε να ανοίξουν και άλλοι ανθρωπιστικοί διάδρομοι, έτσι ώστε να έχουμε ανεμπόδιστη ροή ανθρωπιστικής βοήθειας, ιδίως μέσω του βορρά και της ανατολής. Δηλαδή, να υπάρξει μία συνδυασμένη είσοδος ανθρωπιστικής βοήθειας προς τη Γάζα, έτσι ώστε να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε όχι μόνο τα ζητήματα που έχουν να κάνουν με την παροχή βασικών βιοτικών αγαθών, αλλά και ζητήματα που έχουν να κάνουν με ασθένειες, με έλλειψη βασικών υποδομών. Νομίζω, έχουμε φτάσει στο σημείο μηδέν. Και βεβαίως αντιλαμβανόμαστε όλοι ότι όσο συνεχίζονται οι εχθροπραξίες, πάντοτε υπάρχει ο κίνδυνος να έχουμε μία περαιτέρω επιβάρυνση στην ευρύτερη περιοχή. Ξέρω, θα με ρωτήσετε για την Ερυθρά Θάλασσα.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Χθες, είχαμε το περιστατικό της εμπλοκής της φρεγάτας Ύδρα σε ένα επεισόδιο. Να σας πω ότι υπάρχουν πάρα πολλά κόμματα που αντιδρούν, κόσμος που αντιδρά, που φοβάται και θεωρεί ότι η Ελλάδα εμπλέκεται σε έναν πόλεμο. Και είναι πολύ κατανοητό από τους πολιτικούς να ακούμε ότι είναι για το εθνικό συμφέρον, αλλά όταν πλέον αρχίζουν τα πραγματικά πυρά, υπάρχει μία επιπρόσθετη ανησυχία στον κόσμο.

Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Κατ’ αρχάς, για να είμαστε πάρα πολύ ακριβείς στο τι συνέβη - είχαμε την πρώτη επιχείρηση πράγματι, με πραγματικά πυρά, τα οποία εστράφησαν κατά μη επανδρωμένων μικρών αεροσκαφών. Άρα, στην πραγματικότητα, ήταν UAVs, τα γνωρίζετε, τα drones, τα οποία πετούν και δημιουργούν συνθήκες καταστροφής. Εκείνο το οποίο θέλω να τονίσω είναι το εξής: η Ελλάδα στέκεται στο επίπεδο της διεθνούς πολιτικής με μία στάση αρχών. Εμείς είμαστε υπέρ του Διεθνούς Δικαίου, υπέρ του αμυνόμενου, κατά οποιασδήποτε μορφής αναθεωρητισμού. Υπάρχει μία μεγάλη εικόνα, στρατηγική, την οποία οφείλουμε πάντοτε να υπηρετούμε και οφείλουμε να την υπηρετούμε με συνέπεια. Εμείς θα πρέπει να είμαστε ενεργοί στην πολιτική μας.

Ιδιαίτερα δε, για την Ερυθρά Θάλασσα, εγώ θέλω να επισημάνω ότι, ενόσω ακούω και σέβομαι τις απόψεις που θέλουν να έχει η Ελλάδα μία δημιουργική ουδετερότητα, εγώ, ως Υπουργός Εξωτερικών αλλά και η κυβέρνηση συνολικά, δεν μπορεί να κλείνει τα μάτια όταν αυτή τη στιγμή στην Ερυθρά Θάλασσα γίνεται μία επίθεση, όχι μόνο κατά του διεθνούς εμπορίου αλλά και κατά ελληνικών πλοίων. Η απόφαση, την οποία έλαβε η ελληνική κυβέρνηση, θα μου επιτρέψετε να πω, ήταν μία απόφαση απολύτως ισόρροπη και αναγκαία. Είπαμε ότι θα είμαστε ενεργοί στην Ερυθρά Θάλασσα, με ρόλο συνοδευτικό και αμυντικό - όχι επιθετικό, προφανώς -, αλλά θα διασφαλίσουμε, όπως οφείλουμε, την ελευθερία της ναυσιπλοΐας, την ασφάλεια των πλόων, την ασφάλεια των Ελλήνων ναυτικών, την ασφάλεια των ελληνικών πλοίων. Και θέλω να σας πω το εξής, για εκείνους, οι οποίοι διατείνονται ότι θα πρέπει να έχουμε μία ουδετερότητα έτσι ώστε να αποφύγουμε τους κινδύνους, θα ήθελα να λάβουν υπ’ όψιν τους την τεράστια συνέπεια που θα είχε ενδεχομένως σήμερα το να έχουμε μία ναυσιπλοΐα, η οποία θα βρίσκεται υπό καθεστώς διαρκούς κινδύνου. Η Ελλάδα είναι πρώτη ναυτική δύναμη σε εμπορικό στόλο. Όταν είσαι πρώτη δύναμη, δεν έχεις μόνο προνόμια, έχεις και υποχρεώσεις.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Άρα, όμως, είναι κατανοητοί και οι κίνδυνοι. Δεν λέμε ότι πάμε σε ένα ασφαλές περιβάλλον.

Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Αιθεροβάμονες δεν είμαστε ποτέ. Πάντοτε υπάρχει μία στάθμιση κινδύνου και μία στάθμιση κόστους και οφέλους. Εκείνο, το οποίο λέμε είναι ότι θα πρέπει να υπάρχει μία ανάλογη παρουσία της Ελλάδας και η ανάλογη παρουσία είναι σαφής. Η Ελλάδα δεν θα εμπλακεί ποτέ σε επιθετικές ενέργειες. Δεν θα κάνουμε κάτι το οποίο θα θέσει σε κίνδυνο την ελληνική αποστολή και την ελληνική διπλωματία. Εκείνο το οποίο πράττουμε, και το πράττουμε με συνέπεια και με πειθώ, είναι να βρισκόμαστε σε μία εξαιρετικά ευάλωτη περιοχή, προστατεύοντας την ελληνική ναυσιπλοΐα, τους Έλληνες ναυτικούς, την ελληνική εξωτερική πολιτική.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Όσον αφορά την Ουκρανία, υπάρχουν σκέψεις για αποστολή βοήθειας και πέραν της υλικοτεχνικής;

Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Δεν θα υπάρξει αποστολή, αν εννοείτε στρατιωτικών μονάδων. Δεν θα υπάρχει δηλαδή η αποστολή ελληνικών πολεμικών μονάδων. Θα συνεχίσουμε την ενίσχυση της Ουκρανίας. Θέλω να σας πω ότι η κατάσταση στην Ουκρανία είναι ζοφερή και ξέρω ότι αυτό μπορεί να ακούγεται σήμερα ως μία κοινοτοπία, αλλά έχει φτάσει η Ουκρανία στο σημείο μηδέν. Η ρωσική επιθετικότητα συνεχίζεται και εντείνεται. Η Ουκρανία συν τω χρόνω βρίσκεται σε όλο και πιο δύσκολη θέση. Η διεθνής κοινότητα έχει εκφράσει την αλληλεγγύη της, αλλά αυτό δεν είναι πάντοτε αρκετό. Για μένα και για την Ελλάδα, το να σταθούμε δίπλα στην Ουκρανία με κάθε μέσο, στηρίζοντας πολιτικά, στηρίζοντας με υλικό στρατιωτικό, είναι μία αδήριτη ανάγκη και είναι και μία εθνική υποχρέωση. Επαναλαμβάνω, εάν σήμερα δεν σταθούμε απέναντι στον αναθεωρητισμό, ο οποίος επιχειρείται σε πολλά σημεία της οικουμένης, τότε χάνουμε κάθε ηθικό δικαίωμα να επικαλεστούμε τον αναθεωρητισμό σε μία μελλοντική κατάσταση και ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Να σας γυρίσω στην κατάσταση στη Γάζα, στον πόλεμο στη Γάζα και στη Μέση Ανατολή. Υπάρχουν ανησυχίες για διεύρυνση του μετώπου, αλλά και παράπλευρα ζητήματα, όπως η Αίγυπτος, που είναι εξαιρετικά ανησυχητικά. Έχουμε ήδη αυξημένες μεταναστευτικές ροές στην Κρήτη. Θα ήθελα το σχόλιό σας.

Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Αγγίζετε ένα πάρα πολύ σημαντικό ζήτημα. Βεβαίως αντιλαμβανόμαστε όλοι ότι αυτό το οποίο συμβαίνει σήμερα στη Μέση Ανατολή πρωτίστως έχει να κάνει με την ανθρωπιστική κρίση που παράγεται. Όμως οι παράπλευρες συνέπειες δεν είναι καθόλου αμελητέες. Έχει να κάνει προφανώς με την επέκταση των εχθροπραξιών. Αναφέρατε ήδη την ασφάλεια του διεθνούς εμπορίου που μπορεί να σημαίνει και μια τεράστια αύξηση των τιμών παγκοσμίως, πέρα από την ασφάλεια της διεθνούς ναυσιπλοΐας. Υπάρχουν και τα ευρύτερα γεωστρατηγικά. Σωστά επισημαίνετε την Αίγυπτο.

Η Αίγυπτος είναι μια χώρα, η οποία αυτή τη στιγμή είναι πυλώνας στην ευρύτερη περιοχή. Περιβάλλεται από εξαιρετικά δύσκολη γειτονία, από μια γειτονία, η οποία πιέζει εξαιρετικά και δημιουργεί συνθήκες μεγάλης έντασης στην ευρύτερη περιοχή. Η Αίγυπτος θα πρέπει να σταθεί και στέκεται έως σήμερα παραγωγικά με μια μετριοπάθεια, θα μου επιτρέψετε να πω, απέναντι στα πράγματα, έχοντας ένα ουσιαστικό δημιουργικό ρόλο. Από την άλλη πλευρά, η Αίγυπτος έχει μια τεράστια οικονομική ζημιά από τα γεγονότα. Μόνο αν αντιληφθείτε ότι υπάρχει μια μείωση εσόδων της τάξης του 35% από τις διελεύσεις από τη διώρυγα του Σουέζ, που καταλαβαίνετε ότι είναι ο βασικός πλουτοπαραγωγικός πόρος της Αιγύπτου, άρα καταλαβαίνουμε ότι είναι στα πρόθυρα πολλαπλών κρίσεων.

Λαμβάνει μια σημαντική βοήθεια και από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Θα λάβει όμως και μια πολύ σημαντική βοήθεια και από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Και θα ήθελα να σας πω ότι η Ελλάδα πρωτοστάτησε στην αναβάθμιση της στρατηγικής σχέσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την Αίγυπτο και της βοήθειας, η οποία θα δοθεί.

Αντιπροσωπεία στο ανώτατο επίπεδο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα βρεθεί το Σαββατοκύριακο στην Αίγυπτο με την παρουσία του Έλληνα πρωθυπουργού, έτσι ώστε ακριβώς να διακηρύξει τη στήριξη που παρέχει η Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά και η Ελλάδα στην Αίγυπτο. Όπως γνωρίζετε, η Ελλάδα και η Αίγυπτος έχουν αναπτύξει μια πολύ ισχυρή στρατηγική σχέση. Για εμάς, η στήριξη στην Αίγυπτο είναι όχι μόνο αναγκαία, αλλά είναι και μια εθνική υποχρέωση και θα κάνουμε ό,τι περνά από το χέρι μας να το συντηρήσουμε. Θέλω να σας θυμίσω ότι πέρα από τα ζητήματα τα γεωστρατηγικά που συνδέουν την Ελλάδα με την Αίγυπτο, υπάρχει και το ζήτημα της ανάπτυξης ενός μεγάλου προγράμματος ενεργειακού, της διασύνδεσης της Αιγύπτου με την Ελλάδα, της ηλεκτρικής διασύνδεσης της Αιγύπτου με την Ελλάδα. Πρόκειται για ένα έργο, το οποίο ενεκρίθη από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ως έργο αμοιβαίου ενδιαφέροντος, δηλαδή από τα μεγάλα πρότζεκτ, τα οποία αποδέχεται σήμερα η Ευρωπαϊκή Ένωση. Θα εξασφαλίσει επάρκεια και συνέχεια στην ενεργειακή κάλυψη. Μια κουβέντα για το μεταναστευτικό, το οποίο αναφέρατε. Πράγματι, υφίσταται σημαντική πίεση σε ό,τι αφορά το μεταναστευτικό από τον νότιο άξονα. Αυτή τη στιγμή έχουμε αυξημένες ροές από τη Λιβύη. Θέλω να σας θυμίσω ότι η Λιβύη είναι μια χώρα, η οποία είναι εξαιρετικά ευάλωτη λόγω των συνθηκών, των πολιτικών συνθηκών που έχουν αναπτυχθεί τα τελευταία χρόνια.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Και ένας ακόμα παράγοντας αστάθειας.

Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Ένας ακόμα παράγων αστάθειας στην ευρύτερη περιοχή. Να επισημάνω ότι η αύξηση αυτή των μεταναστευτικών ροών από τη Λιβύη αφορά κυρίως Αιγύπτιους, οι οποίοι διέρχονται τα σύνορα και από την ανατολική Λιβύη έρχονται, μέσω της εκμετάλλευσης του ανθρώπινου πόνου, στην Ελλάδα. Έχουμε ήδη προβεί σε μια σειρά από ενέργειες, έτσι ώστε να υπάρχει αφενός έλεγχος των συνόρων και αφετέρου να υπάρξουν επιστροφές όσων έρχονται προς την Ελλάδα. Όμως, θέλω να τονίσω το πόσο σημαντικό είναι, όταν μιλούμε για μεταναστευτικές κρίσεις, να προσπαθούμε να διαχειριστούμε και τα υποκείμενα αίτια που παράγουν την κρίση. Και στην περίπτωση αυτή το βασικό αίτιο, το οποίο παράγει την κρίση, είναι ακριβώς η μεγάλη αστάθεια που παρατηρείται στην περιοχή της Αφρικής, ιδίως της Βόρειας Αφρικής, αλλά και της υποσαχάριας Αφρικής και της Μέσης Ανατολής. Άρα χρειάζεται μία ενεργός διπλωματία, η εγκαθίδρυση ενός καθεστώτος ειρήνης και, βεβαίως, η άρση των ανισοτήτων, που δυστυχώς αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε πολύ άνισο σημείο.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Να αλλάξω κεφάλαιο και να σας πάω στα ελληνοτουρκικά, διότι είχαμε τη Δευτέρα την επίσκεψη της Υφυπουργού Εξωτερικών, της κας Παπαδοπούλου, στην Άγκυρα, πολιτικό διάλογο. Να ξεκινήσω από τα εύκολα. Συζητήσαμε όσα μας ενοχλούν το τελευταίο διάστημα; Υπάρχουν πράγματα που μας έχουν ενοχλήσει; Μπορούν να διαταράξουν το κλίμα; Και τι απαντήσεις πήρατε;

Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Το έχω πει επανειλημμένως. Με την Τουρκία δεν είναι μία εύκολη συζήτηση και το αντιλαμβανόμαστε όλοι. Εγώ, και ως κοσμοθεωρία, έχω πάντοτε μια βασική αρχή: Οφείλουμε να συζητούμε. Οφείλουμε να έχουμε έναν διαβουλευτικό τόνο. Δεν μπορούμε μονίμως να βρισκόμαστε με το όπλο παρά πόδα. Και αυτό δεν αφορά μόνο την Τουρκία. Αφορά την κάθε συνέργεια που μπορεί να αναπτυχθεί. Θεωρώ ότι μέσω της παραγωγικής συζήτησης μπορεί να επιτευχθούν σημαντικά πράγματα. Κυρίως, μπορεί να επιτευχθεί ένα πράγμα. Οι διαφορές να μην παράγουν κρίση. Εγώ έβαλα ένα στόχο, όταν ήρθα στο Υπουργείο, σε ό,τι αφορά στα ελληνοτουρκικά, και με την εντολή του Πρωθυπουργού, να μπορέσουμε να συζητήσουμε, να μπορέσουμε να βρούμε τον τρόπο, τον μηχανισμό εκείνο, έτσι ώστε κάθε φορά που έχουμε εντάσεις να μην παράγονται κρίσεις και, εφόσον μπορέσουμε, να συζητήσουμε και τα δύσκολα. Τα εύκολα συντηρούν μία κατάσταση νηνεμίας στην περιοχή. Όσο, όμως, δεν αγγίζουμε και επιλύουμε τα δύσκολα ζητήματα, που χρονίζουν από δεκαετίες, δεν πρόκειται να βρεθούμε σε μια κατάσταση απόλυτης ηρεμίας.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Πότε θα ξεκινήσουμε να συζητάμε τα δύσκολα; Το τουρκολιβυκό μνημόνιο, ας πούμε.

Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Το τουρκολιβυκό μνημόνιο αντιλαμβανόμαστε ότι είναι ανυπόστατο, δεν παράγει έννομα αποτελέσματα. Σε κάθε περίπτωση, εκεί είχαμε και απόφαση λιβυκού δικαστηρίου, το οποίο ακριβώς απεδέχθη την έλλειψη των εννόμων αποτελεσμάτων του μνημονίου αυτού.

Εκείνο το οποίο θέλω να σας πω είναι ότι η εντολή που έχουμε λάβει οι δύο Υπουργοί Εξωτερικών από τους δύο ηγέτες, τους αρχηγούς των κυβερνήσεων, είναι να προχωρήσουμε, όταν κριθεί ότι οι συνθήκες είναι κατάλληλες, στο να συζητήσουμε για τα μείζονα θέματά μας. Και, βεβαίως, αντιλαμβάνομαι ότι τα μείζονα θέματα, το καταλαβαίνουμε όλοι, είναι η οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών και δη, της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης και της υφαλοκρηπίδας. Είναι μία συζήτηση η οποία, κατά τη γνώμη μου θα πρέπει να γίνει.

Είναι πολύ σημαντικό να μπορούμε να συνεχίζουμε σε ένα καθεστώς καταλλαγής, να μην έχουμε παραβιάσεις εναέριου χώρου, να έχουμε μειωμένες μεταναστευτικές ροές, λόγω των αμοιβαίων ελέγχων και της καλής συνεργασίας που έχει αναπτυχθεί στα σύνορα. Αυτό είναι αναγκαίο, αλλά δεν είναι αρκετό. Πιστεύω ότι θα πρέπει να έχουμε την τόλμη να δούμε και τα μείζονα, και ο χρονισμός είναι σημαντικός. Νομίζω ότι έχει φτάσει το πλήρωμα του χρόνου να μπορούμε να συζητούμε χωρίς ακρότητες και χωρίς οξύτητες ακόμη και για τα σύνθετα ζητήματα.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Άρα, εσείς με τον κ. Fidan θα ανοίξετε τη συζήτηση για τα δύσκολα, γιατί όσο καλό και αν είναι το κλίμα, κάποια στιγμή χαλάει, όταν δεν έχουμε λύσεις.

Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Η αλήθεια είναι ότι το κλίμα παραμένει σε ικανοποιητικό επίπεδο. Έχουμε αναπτύξει πολλαπλούς διαύλους. Ξέρετε, υπάρχουν εντάσεις, οι οποίες παράγονται και πολλές φορές δεν φτάνουν στην επιφάνεια, επειδή ακριβώς έχουμε φτάσει να έχουμε εκείνους τους μηχανισμούς αποσυμπίεσης που λειτουργούν άμεσα και αποτελεσματικά. Είναι πολλές οι περιπτώσεις που εν δυνάμει κρίσεις έχουν αποφευχθεί επειδή ακριβώς έχουμε φτιάξει έναν μηχανισμό για να μπορούμε να αποσυμπιέζουμε τις κρίσεις αυτές. Θα συνεχίσουμε προς αυτή την κατεύθυνση.

Σε ό, τι αφορά στον διάλογο με τον Υπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας, θα συνεχίσει. Ο Υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας έχει λάβει κι εκείνος εντολή να συζητάει όλα τα ζητήματα. Βεβαίως, θα έχουμε συζήτηση και πιθανόν συνάντηση πριν από τη συνάντηση των δύο ηγετών τον Μάιο στην Άγκυρα. Η πεποίθησή μου σήμερα είναι ότι βαδίζουμε σε έναν σχετικά καλό δρόμο. Αυτό δεν αναιρεί το γεγονός ότι αντιλαμβανόμαστε τη δυσκολία και τη συνθετότητα να διαχειριστούμε σε λίγους μήνες ζητήματα, τα οποία είναι χρονίζοντα αφενός και αφετέρου στο παρελθόν έχουν παραγάγει μείζονες κρίσεις. Εμείς θέλουμε να μπορούμε πρώτον, να ζούμε σε ένα καθεστώς ηρεμίας και δεύτερον, με όρους διαβουλευτικούς να συζητάμε όχι μόνο τα σχετικώς εύκολα, όπως είναι η αμοιβαίως επωφελής θετική ατζέντα, αλλά ακόμη και τα δύσκολα.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κάποιοι αναλυτές, όταν ακόμα είχαμε κρίση με την Τουρκία, αναφέρονταν και στο ενδεχόμενο, εφόσον δεν είναι δυνατόν να υπάρξει λύση στα μεγάλα, ενός συμφώνου μη επίθεσης. Θα το βλέπατε πιθανό;

Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Έγινε ένα μεγάλο βήμα, το οποίο ήταν η Διακήρυξη των Αθηνών της 7ης Δεκεμβρίου για τις σχέσεις καλής γειτονίας και ανάπτυξης φιλίας. Για μένα, θα πρέπει να παίρνουμε τα πράγματα βήμα βήμα. Δεν είμαι καθόλου των αλμάτων. Θα προτιμούσα το βάδην από την ταχύτητα. Ειδικά σε ό,τι αφορά στις σχέσεις με την Τουρκία, καταλαβαίνουμε όλοι ότι δεν μπορούμε να φτάσουμε από το μηδέν στο 100 σε τέσσερα δευτερόλεπτα, όπως θα έκανε μια Φερράρι.

Νομίζω ότι θα πρέπει να πάρουμε τα πράγματα σε μία λογική σταδιακής εμβάθυνσης. Ακόμα να σας πω, εγώ αισθάνομαι ότι είμαστε στο πεδίο εκείνο στο οποίο χτίζουμε αμοιβαία ειλικρίνεια, η οποία στο παρελθόν είχε διαρραγεί. Αισθάνομαι ότι έχουμε κατακτήσει ένα ικανοποιητικό επίπεδο αμοιβαίας κατανόησης, όμως θα πρέπει να προχωρήσουμε βήμα βήμα, όχι με άλματα.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Έχουμε, όμως, και το Κυπριακό που παραμένει σε αδιέξοδο και μπορεί να αποτελέσει μια πηγή έντασης.

Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Το Κυπριακό αποτελεί μείζονα προτεραιότητα για την ελληνική εξωτερική πολιτική, το έχω τονίσει επανειλημμένως. Νομίζω ότι στην παρούσα συγκυρία εμφανίζεται μια πολύ καλή ευκαιρία το Κυπριακό να ανέβει και πάλι στην ημερήσια διάταξη του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών και να μπορέσει να υπάρξει μια ουσιαστική συζήτηση.

Ο ορισμός της Ειδικής Απεσταλμένης, προσωπικής απεσταλμένης του Γενικού Γραμματέα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών είναι μια πολύ θετική εξέλιξη. Είχα την ευκαιρία να συζητήσω εκτενώς και με την Ειδική Απεσταλμένη, όπως και με τον ίδιο τον Γενικό Γραμματέα, τον κ. Γκουτέρες.

Αυτή τη στιγμή εκείνο για το οποίο θα πρέπει να πιέσουμε είναι να υπάρξει μία άμεση συζήτηση. Αντιλαμβανόμαστε όλοι ότι μπορεί να διαφοροποιούμαστε στις θέσεις, συμβαίνει ούτως ή άλλως και σε πολλά θέματα μεταξύ των ελληνοτουρκικών. Σε ό,τι, όμως, αφορά στην Κύπρο, αυτή τη στιγμή το μείζον είναι να καθίσουν στο ίδιο τραπέζι οι ενδιαφερόμενοι και να συζητήσουν για το μέλλον της Κύπρου. Καταλαβαίνουμε όλοι ότι η συζήτηση αυτή δεν λειτουργεί εν κενώ. Είναι μια συζήτηση, η οποία αναπτύσσεται μέσα σε ένα δομημένο πλαίσιο, και το δομημένο πλαίσιο είναι οι αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών.

Εμείς θα κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας, έτσι ώστε με πνεύμα δημιουργικό, παραγωγικό να βοηθήσουμε την Κύπρο, να ενεργοποιήσουμε τους μηχανισμούς συζήτησης, έτσι ώστε να μπορέσουμε να έχουμε μία πιο ουσιαστική κατανόηση των θεμάτων αυτών και να μπορέσουμε επιτέλους να δούμε την Κύπρο ενωμένη.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Υπόθεση Μπελέρη. Τι σκοπεύετε να κάνετε; Και αν αυτή η υπόθεση είναι ικανή να τινάξει στον αέρα τις σχέσεις Αλβανίας - Ελλάδας;

Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Το ζήτημα Μπελέρη θα το πω σε τίτλους. Είναι ένα ζήτημα ευρωπαϊκό και όχι ένα ζήτημα διμερές. Γιατί είναι ζήτημα ευρωπαϊκό; Διότι πρόκειται για μία κατ’ εξοχήν έκφανση του κράτους Δικαίου.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Νομίζω ότι κάποιοι συνάδελφοί σας στην Ευρωπαϊκή Ένωση διαφωνούν.

Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Νομίζω ότι έχουμε τη δυνατότητα να πείσουμε ακόμα και εκείνους οι οποίοι είναι μεμψίμοιροι, και θα το πράξουμε, εάν χρειαστεί. Εκείνο που θέλω να τονίσω είναι το εξής. Εδώ έχουμε μία περίπτωση εκλεγμένου δημάρχου. Έχει σημασία ότι πρόκειται για αιρετό της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Είναι η φωνή του λαού και άρα θα πρέπει όλοι να έχουμε μια κατανόηση. Η Ελλάδα κράτησε και εδώ μία στάση εξαιρετικά παραγωγική, ωφέλιμη. Ποτέ δεν είπαμε ότι θα εκβιάσουμε μία δικαστική απόφαση. Εκείνο που είπαμε ήταν το αυτονόητο. Ότι θα πρέπει πρώτα να υπάρχει μια δίκαιη δίκη και δεύτερον, ότι θα πρέπει ο εκλεγμένος δήμαρχος να αναλάβει τα καθήκοντά του. Αυτό είναι το ελάχιστο το οποίο θα μπορούσαμε να απαιτήσουμε.

Από την άλλη πλευρά, οφείλουμε να πούμε ότι δεν είδαμε ανάλογες κινήσεις από την αλβανική πλευρά. Υπάρχει απόφαση αλβανικού δικαστηρίου, το οποίο επιβάλλει την άμεση απομάκρυνση από τη δημαρχία του εκτελούντος χρέη δημάρχου, Γιώργου Γκόρο. Δυστυχώς, η απόφαση αυτή ουδέποτε εφαρμόστηκε και βρισκόμαστε στο εξής πολιτικό και ιστορικό παράδοξο: ο ηττηθείς υποψήφιος δήμαρχος των εκλογών της 14ης Μαΐου να είναι αυτή τη στιγμή δήμαρχος και ο Φρέντι Μπελέρης, που είναι ο εκλεγμένος δήμαρχος, να βρίσκεται στη φυλακή. Με συγχωρείτε, αλλά αυτό γεννά ζητήματα κράτους Δικαίου.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Άρα το βέτο είναι ανοιχτό.

Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Η Ελλάδα διατηρεί πάντοτε ανοιχτές όλες τις επιλογές. Το βέτο, όμως, ξέρετε, δεν είναι αυτοσκοπός. Η αρνησικυρία, η οποία δίδεται στο πλαίσιο της διαδικασίας λήψης απόφασης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δεν είναι για να ασκείται η οποιαδήποτε πίεση προς κάποια κατεύθυνση. Είναι για να μπορούμε να αντιλαμβανόμαστε τι σημαίνει ευρωπαϊκό κεκτημένο. Το ευρωπαϊκό κεκτημένο επιβάλλει πάρα πολύ συγκεκριμένα πράγματα. Επιβάλλει τήρηση του Διεθνούς Δικαίου, σεβασμό των μειονοτήτων, σεβασμό του κράτους Δικαίου και των θεμελιωδών πολιτικών δικαιωμάτων. Άρα, αντιλαμβανόμαστε ότι κάθε κράτος-μέλος έχει όχι μόνο το δικαίωμα, αλλά και την υποχρέωση να θέτει τα ζητήματα αυτά στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Να σας ευχαριστήσω πάρα πολύ.