Χαιρετισμός της Προέδρου της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου στα εγκαίνια της έκθεσης «Nicholas Egon. Ένα προσωπικό πορτρέτο της Ελλάδας»

Είναι στ’ αλήθεια συγκινητικό να βλέπει κανείς με πόση αισθαντικότητα ένας ζωγράφος γεννημένος στο κοσμοπολίτικο προπολεμικά Μπρνο της σημερινής Τσεχίας, όπως ο Nicholas Egon, προσέλαβε και προσέγγισε το ελληνικό τοπίο. Πώς αυτός ο ταξιδευτής, που έφτασε στην Ελλάδα από την καρδιά της κεντρικής Ευρώπης, απέκτησε τόση οικειότητα με τη διαυγή και φωτεινή εικόνα του δικού μας μικρόκοσμου. Πώς αποτύπωσε με τόση ενάργεια τις λεπτομέρειες της ελληνικής γης, τις ασημιές ελιές, τις λευκορόδινες αμυγδαλιές, τις κατακόκκινες παπαρούνες, τα χρυσά πλατανόφυλλα, διασώζοντας στις τοπιογραφίες του την βαθιά αγάπη του για τη χώρα μας.

Ίσως βέβαια η ιστορία να δίνει την απάντηση σ’ αυτό το ερώτημα. Στρατευμένος κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο στην τσεχοσλοβακική στρατιά και αργότερα στην βρετανική αεροπορία, έφτασε στην Ελλάδα σε δίσεκτους καιρούς και παρακολούθησε από κοντά τις τραγικές συνέπειες της Γερμανικής Κατοχής, όπως και την εξέλιξη του αδελφοκτόνου εμφυλίου που μετέτρεψε το ειδυλλιακό περιβάλλον της ηπειρωτικής ενδοχώρας σε «Ερημότοπο». Αποκομμένος πια από τη γενέθλια πόλη του, λόγω της προσάρτησης της Τσεχοσλοβακίας στην σοβιετική σφαίρα επιρροής και Βρετανός πολίτης πλέον, ο καλλιτέχνης, συναισθηματικά συμμέτοχος στα δεινά των αθώων πολιτών, θα στραφεί στην απεικόνιση των θυμάτων του πολέμου, των γυναικών, των προσφύγων, των πεινασμένων και ορφανών παιδιών, παλεύοντας για τη λεπτομερή απόδοση της οδύνης, της απελπισίας, της καρτερίας τους. Τα βλέμματά τους θα γίνουν η αφετηρία μιας τέχνης βαθιά ανθρωπιστικής που έχει στον πυρήνα της όσους ανυπεράσπιστους υφίστανται τη βία της ιστορίας.

Όμως η ειρήνη θα αλλάξει τη ματιά του ζωγράφου, θα εξημερώσει το πενάκι, το μολύβι, την παλέτα του. Τα πρόσωπα θα γαληνέψουν και το τοπίο θα κυριαρχήσει. Ένα τοπίο απέριττο, που πανηγυρίζει την ύπαρξή του κάτω από το μεσογειακό φως, ενώ στο βάθος η θάλασσα, ο ομηρικός πόντος, υπενθυμίζει αέναα τη δυνατότητα της φυγής, του ταξιδιού, των ανοιχτών οριζόντων. Αυτούς που αναζήτησε πάντα, με την τέχνη και τη ζωή του, ο μεγάλος φιλέλληνας Nicholas Egon.

Με χαρά εγκαινιάζω σήμερα την έκθεση «Ένα προσωπικό πορτρέτο της Ελλάδας», αφιερωμένη στο έργο του. Θερμά συγχαρητήρια στο Τελλόγλειο Ίδρυμα, που πάντα μας αιφνιδιάζει και μας συγκινεί με τις επιλογές του, και σε όλους όσους εργάστηκαν για την υλοποίηση αυτής της όμορφης έκθεσης.